ปัจจัยเสี่ยงมะเร็งลำไส้

ร่างกายประกอบด้วยเซลล์เป็นจำนวนมาก ปกติเซลล์จะแบ่งตัวตามความต้องการของร่างกาย เช่น มีการผลิตเม็ดเลือดแดงเพิ่มเมื่อมีการเสียเลือด

มีการผลิตเม็ดเลือดข้าวเพิ่มเมื่อมีการติดเชื้อ เป็นต้น แต่มีเซลล์ที่แบ่งตัวโดยที่ร่างกายไม่สามารถควบคุมได้ทำให้เกิดเป็นเนื้องอก Tumor ซึ่งแบ่งเป็น Benign และ Malignant นี่เป็นสาเหตุของการเกิดมะเร็งลำไส้ และปัจจัยเสี่ยงมะเร็งลำไส้

โดยทั่วไปอาการผิดปกติ ที่เรียกว่า Benign tumor หรือเนื้องอกที่ไม่ใช่มะเร็งสามารถตัดออกและไม่กลับเป็นใหม่ และที่สำคัญไม่สามารถแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่น และ Malignant tumor เซลล์จะแบ่งตัวทำลายเนื้อเยื่อและอวัยวะใกล้เคียง ที่สำคัญสามารถแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่นที่อยู่ไกลโดยไปตามกระแสเลือด และน้ำเหลืองเรียกว่า Metastasis

ปัจจัยเสี่ยงมะเร็งลำไส้

นักวิจัยเตือนกินไส้กรอกวันละชิ้น หรือเบคอน 3 ชิ้นบาง ๆ เพิ่มความเสี่ยงมะเร็งลำไส้ถึง 20% กองทุนวิจัยมะเร็งโลกระบุว่า แม้มะเร็งลำไส้เป็นโรคร้ายที่คร่าชีวิตผู้คนจำนวนมาก แต่หลายคนไม่เคยรับรู้ว่า อาหารโปรดอย่างเช่น เบคอน และไส้กรอก เป็นตัวอันตรายที่ทำให้ความเสี่ยงของโรคนี้เพิ่มสูงขึ้น

ศาสตราจารย์มาร์ติน ไวส์แมน ที่ปรึกษาด้านการแพทย์และวิทยาศาสตร์ของกองทุนวิจัยมะเร็งโลก กล่าวว่า ขณะนี้ค่อนข้างแน่ใจมากขึ้นว่า การกินเนื้อที่ผ่านกระบวนการแปรรูปเพิ่มความเสี่ยงมะเร็งลำไส้ จึงสมควรหลีกเลี่ยงหรือไม่กินเลย เนื่องจากการกินเนื้อแปรรูปเพียง 50 กรัม หรือเท่ากับไส้กรอก 1 ชิ้น หรือเบคอน 3 แผ่น ทำให้ความเสี่ยงเพิ่มขึ้นถึง 1 ใน 5 ทั้งนี้ เนื้อแปรรูปหมายถึงเนื้อสัตว์ที่ผ่านกระบวนการรมควัน หมักเกลือ ผสมวัตถุเจือปน และวิธีการอื่นๆ นอกเหนือจากการแช่แข็ง ซึ่งได้แก่ เบคอน แฮม ไส้กรอก พาสตรามี ซาลามี แฮมเบอร์เกอร์ และฮ็อตด็อก เป็นต้น

จากการสำรวจความคิดเห็นชาวอังกฤษ 2,000 คนโดยกองทุนวิจัยมะเร็งโลก เนื่องในโอกาสเดือนแห่งการปลุกจิตสำนึกต่อต้านมะเร็งลำไส้ พบว่าผู้ตอบแบบสอบถามเพียง 30% รู้ว่าเนื้อแปรรูปมีบทบาทสำคัญต่อโรคนี้

อนึ่ง ปีที่ผ่านมา ทางกองทุนฯ ได้เผยแพร่รายงานที่ระบุว่าความอ้วน การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และอาหารในชีวิตประจำวัน ซึ่งรวมถึงเนื้อแปรรูป เป็นสาเหตุของมะเร็ง และจากการวิเคราะห์รายงานนับพันชิ้นเกี่ยวกับรูปแบบการดำเนินชีวิตกับมะเร็ง ยังพบว่าการกินเนื้อแปรรูปแม้ในปริมาณน้อยมาก สามารถเพิ่มความเสี่ยงมะเร็งลำไส้ถึง 20%

นอกจากนั้น เนื้อแปรรูปยังอาจเพิ่มความเสี่ยงมะเร็งต่อมอัณฑะ มะเร็งปอด มะเร็งกระเพาะอาหาร และมะเร็งหลอดอาหาร ขณะที่เนื้อแดงเพิ่มความเสี่ยงมะเร็งเช่นกัน แต่น้อยกว่าเนื้อแปรรูป ทั้งเนื้อแปรรูปและเนื้อแดงอุดมด้วยไขมันและธาตุเหล็ก ซึ่งล้วนเกี่ยวพันกับมะเร็ง อย่างไรก็ดี กระบวนการแปรรูปทำให้ระดับสารก่อมะเร็งที่ชื่อว่า N-nitroso เพิ่มขึ้น หมายความว่าเบคอนและไส้กรอกเป็นอันตรายต่อผู้บริโภคมากขึ้น

ผู้เชี่ยวชาญยอมรับว่า เนื้อเป็นแหล่งสารอาหารประเภทโปรตีน วิตามินบีและดี รวมถึงแร่ธาตุ เช่น เหล็ก และสังกะสี และวิธีการบริโภคเพื่อหลีกเลี่ยงความเสี่ยงมะเร็งมากที่สุดคือ ไม่ควรกินทุกวัน และไม่เกินสัปดาห์ละ 500 กรัมตามน้ำหนักของอาหารที่ปรุงแล้ว หรือ 750 กรัมสำหรับเนื้อที่ยังไม่ได้ผ่านการปรุง

กองทุนฯ ยังแนะนำให้เลี่ยงเนื้อแดงและหันไปบริโภคปลา สัตว์ปีกไขมันต่ำ และถั่วแทน เพราะมีคุณค่าทางโภชนาการเทียบเท่ากัน พร้อมกันนี้ยังควรกิน ผักผลไม้ที่ช่วยลดความเสี่ยงมะเร็ง ตลอดจนลดการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ออกกำลังกาย และลดน้ำหนัก ทั้งนี้ มะเร็งลำไส้มักเกิดกับคนอายุ 60 ปีขึ้นไป และเกิดกับผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย โดยผู้หญิงมีความเสี่ยงต่อโรคนี้ 1 ใน 18 ส่วนอัตราเสี่ยงของผู้ชายอยู่ที่ 1 ใน 20

วิธีสังเกตุมะเร็งลำไส้ด้วยตัวเอง

มะเร็งลำไส้ใหญ่มีอาการแสดง คือ การมีเลือดปนมาในอุจจาระ การมีเลือดออกทางทวารหนัก อาการท้องผูกสลับท้องเสีย ลำไส้ อักเสบเรื้อรัง อาจคลำได้ก้อนในช่องท้อง ซึ่งมักเป็นทางด้านขวาตอนล่าง อาการปวดเบ่งบริเวณทวารหนักคล้าย ปวดอุจจาระตลอดเวลา อาจมีอาการซีด อ่อนเพลีย และน้ำหนักตัวลด ผู้ป่วยบางรายอาจมาด้วยอาการของลำไส้อุด ตัน คือ ปวดท้องอย่างรุนแรงคล้ายลำไส้ถูกบิด

โรคมะเร็งนั้นไม่สามารถบอกสาเหตุได้อย่างชัดเจน สาเหตุที่พบได้ เช่นจากเรื่องของกรรมพันธุ์ จากการที่ท้องผูก หรือท้องเสีย หรือมีการระคายเคืองในลำไส้บ่อยๆ ซึ่งหากคุณกลัวแนะนำให้ตรวจร่างกาย ประจำปีอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง เพื่อตรวจดูว่ามีก้อนเนื้องอกหรือไม่ และในขณะเดียวกันการที่คุณมีอาการ ของทางเดินอาหาร ไม่ว่าจะเป็นท้องผูก หรือท้องเสียก็ควรได้รับการรักษาให้หาย ไม่ควรปล่อยให้เป็นเรื่อรังค่ะ ทางออกที่ดีที่สุดคือการป้องกัน พยายามรับประทานอาหารที่มีกากใย (fiber) สูง จะสามารถลดความเสี่ยงได้ค่ะ

มะเร็งลำไส้รักษาหายไหม

แอสไพรินป้องกันมะเร็งลำไส้ใหญ่ มะเร็งลำไส้ พบบ่อยในผู้ใหญ่ มะเร็งส่านใหญ่รักษาหายขาดถ้าสามารถวินิจฉัยได้เร็วและรักษาเร็วมะเร็งลำไส้ ใหญ่ก็เช่นกัน ดังนั้นท่านผู้อ่านควรมีความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับมะเร็งลำไส้ใหญ่

ปัจจัยเสี่ยงของมะเร็งลำไส้

สาเหตุและปัจจัยเสี่ยงมะเร็งลำไส้ที่แท้จริงนั้นไม่ทราบแน่ชัด แต่มักจะพบร่วมกับปัจจัยต่างๆ ดังนี้

1. พบมากในผู้ป่วยอายุมากกว่า 50 ปี แต่สามารถพบในอายุน้อยได้
2. อาหาร ผู้ป่วยกลุ่มนี้มักจะรับประทานอาหารที่มีไขมันสูง และใยอาหารน้อย
3. polyps เนื้องอกในลำไส้ใหญ่หากพบมากมีแนวโน้มเป็นมะเร็ง
4. ผู้ป่วยที่เป็นมะเร็งรังไข่ มดลูก เต้านม มีโอกาสเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่สูง
5. ผู้ป่วยที่มีพ่อ แม่ พี่ น้องเป็นมะเร็งมีโอกาสเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่สูง
6. ผู้ป่วยทีเป็นลำไส้ใหญ่อักเสบ ulcerative colitis

วิธีลดความเสี่ยงมะเร็งลำไส้ จากการค้นคว้าพบว่า การวินิจฉัยและการตัด polyps การหยุดสูบบุหรี่ การที่ได้รับ aspirin การงดสุรา และการออกกำลังกายสามารถลดความเสี่ยงลงได้

อาการของผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่ที่พบบ่อย

1. อุจาระเหลวกับอุจาระแข็งสลับกัน บางครั้งเหมือนถ่ายไม่หมด
2. เลือดปนอุจาระ
3. อุจาระลำเล็กกว่าปกติ
4. ท้องอืดแน่นท้องตลอดเวลา
5. น้ำหนักลด
6. อาเจียน

การรักษามะเร็งลำไส้

เมื่อแพทย์ทราบอาการของผู้ป่วยและสงสัยว่าจะเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่แพทย์จะซักประวัติครอบครัว ประวัติส่วนตัว หลังจากนั้นจะตรวจร่างกายทั่วไปและตรวจพิเศษเพิ่มเติมดังนี้

1. ใช้นิ้วมือตรวจทางทวารหนัก โดยแพทย์จะสวมถุงมือและทาครีมหล่อลื่นแล้วตรวจเข้าทางทวารหนักเพื่อตรวจว่ามีก้อนเนื้อหรือไม่
2. ตรวจหาเลือดในอุจาระ โดยให้งดเนื้อสัตว์และเลือดรวมทั้งวิตามินบำรุงเลือด3 วันแล้วนำอุจาระตรวจหากผลตรวจให้ผลบวกแสดงว่ามีเลือดทางเดินอาหาร
3. การส่องกล้องมีทั้งการส่อง sigmoidoscope คือส่องดูแค่ลำไส้ใหญ่ส่วนต้น และ colonoscopy ส่องดูลำไส้ใหญ่ทั้งหมด
4. การสวนสี barium enema โดยการสวนสารทึบรังสีเข้าในลำไส้ใหญ่แล้ว x-ray ดูลำไส้ใหญ่
5. การตัดชิ้นเนื้อส่งตรวจ biopsy อาจจะตัดชิ้นเนื้อขณะส่องกล้อง หรือตรวจหลังจากทราบผล x-ray